11 november 2024 | Dossier: Dierenwelzijn, Veiligheid,

Gewasbeschermingsmiddelen in vogelvoer: onderzoek en onduidelijkheden

Pesticide Action Network Nederland (PAN-NL) heeft onderzoek gedaan naar gewasbeschermingsmiddelen in vogelzaad. Volgens PAN-NL zouden sommige gevonden middelen in vogelzaad nadelige gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid van tuinvogels.

Het is geen verrassing dat er bij dit onderzoek sporen van gewasbeschermingsmiddelen worden aangetroffen. Vogelvoer bestaat vaak uit een mix van granen, zaden en soms vruchten. Bij de teelt daarvan worden gewasbeschermingsmiddelen gebruikt om gewassen te beschermen tegen ongedierte en schimmels. Insecticiden hebben een belangrijke functie om de voedselveiligheid te waarborgen. Kleine hoeveelheden zijn daarom toegestaan in voedingsproducten. 

Bovendien moeten gewasbeschermingsmiddelen in Europa zijn goedgekeurd voordat ze mogen worden gebruikt. Het College voor toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden, kortweg het Ctgb, beoordeelt of de middelen veilig zijn voor mens, dier en milieu voordat ze worden toegelaten. Controlerende instanties, zoals de NVWA, houden toezicht. 

Onderzoeksresultaten 

Negen vogelzaden, waaronder 1 biologische variant, werden getest op 800 verschillende bestrijdingsmiddelen. In totaal zijn 6 verschillende bestrijdingsmiddelen aangetroffen. Bij het biologische vogelzaad geen, bij de andere zaden 1 tot 4 verschillende middelen. Van de gevonden bestrijdingsmiddelen zijn er 2 soorten die niet op de lijst van goedgekeurde middelen staan. 

  • Chloorpyrifos-methyl, is sinds 2020 niet meer toegestaan in de EU. Dit middel mag nog wel in andere landen gebruikt worden en kan dus nog voorkomen in zaden en vruchten bij import uit landen buiten de EU. 
  • Piperonyl-butoxide, ook wel PBO, is in de EU niet als insecticide geregistreerd en hoeft daarom ook niet te voldoen aan de normen die daarvoor gelden. Er is dus geen veilige dagelijkse inname voor PBO vastgesteld en er is geen maximale toegestane hoeveelheid voor PBO in landbouwproducten vastgesteld. 

Conclusie 

Het PAN-NL-rapport geeft aan dat er heel weinig onderzoeksresultaten over langdurige effecten van de gevonden pesticides op tuinvogels zijn. Er zijn aanwijzingen dat de gevonden middelen hormoonverstorend zouden kunnen werken en een risico zouden kunnen vormen voor de voortplanting. Er is echter meer onderzoek nodig om dat te bepalen. Het is dan ook onzeker of de gevonden residuen een risico vormen voor de gezondheid van vogels. 

Daarnaast is het belangrijk dat iedereen zich ervan bewust blijft dat er gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt en dat deze middelen een belangrijke rol spelen bij het tegengaan van schimmels en ziektekiemen, maar tegelijkertijd ook milieueffecten kunnen hebben.

Mochten klanten je aanspreken op dit onderwerp, dan kun je hen bovenstaand verhaal vertellen. Als je antwoord hen niet tevreden stelt, biedt dan biologisch vogelzaad aan. Daarin heeft PAN-NL geen gewasbestrijdingsmiddel aangetroffen.