In Nederland zijn werkgevers verplicht om maatregelen te treffen om de veiligheid van werknemers te garanderen. Denk aan preventieve maatregelen als camera’s, waarschuwingsstickers of een alarmknop. Hoe hoger het risico op gevaar van buitenaf, hoe zwaarder deze zorgplicht is. Maar daar blijft het niet bij, want je bent daarnaast ook verplicht om je werknemers op de juiste wijze te instrueren. En vooral dat laatste is belangrijker dan je denkt.

De sprong uit het raam

In een uitspraak van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden werd een werkgever aansprakelijk gehouden voor het letsel van een medewerkster. Tijdens een overval was de medewerkster in paniek uit het raam gesprongen en had daarbij zwaar letsel opgelopen. Volgens de rechtbank had de werkgever vooraf geen instructies gegeven hoe te reageren bij een overval. Was dat wel gebeurd, dan had de medewerkster mogelijk op een andere manier gereageerd en was de schade mogelijk beperkt gebleven, aldus het hof.

Het psychische letsel

In een heel andere situatie – een overval op een supermarkt – werd de werkgever uiteindelijk niet aansprakelijk gesteld voor het psychische letsel van een kassière. Volgens het hof had de supermarkt alle maatregelen genomen die redelijkerwijs nodig waren. Er waren dummycamera's aanwezig en op de deur was met stickers gemeld dat het pand van camerabeveiliging was voorzien. Ook handelde de kassière tijdens de overval volgens de RAAK-methode (Rustig blijven, Aanvaarden van de situatie, Afgeven van geld en Kijken). Daarom was er volgens het hof geen verband tussen het mogelijke gebrek aan instructies en de door de kassière geleden schade.

Tips

Hoe kun je als werkgever het beste voldoen aan de zorgplicht?

• Instrueer je medewerkers wat ze moeten doen bij winkeldiefstal en ander extern gevaar. Stel duidelijke veiligheidsinstructies op en geef zo nodig extra trainingen.
   
• Zet de veiligheidsinstructies in de huisregels of het personeelshandboek en geef deze aan alle werknemers. Vraag aan elke werknemer een handtekening voor ontvangst.
   
• Organiseer minimaal één keer per jaar een werkoverleg voor alle werknemers waarbij de veiligheidsinstructies centraal staan.
   
• Nieuw personeel aangenomen? Geef de medewerkers dan onmiddellijk instructies over hoe ze in gevaarlijke situaties moeten handelen.
   
• Plak waarschuwingsstickers op alle toegangsdeuren.
   
• Hang beveiligingscamera’s of eventueel dummycamera’s op.
   
• Een hoog risicoprofiel voor een werkgever betekent een zwaardere zorgplicht. Voorkom een hoog risico door het aandeel contant geld te verkleinen, bijvoorbeeld door pinnen te stimuleren.
   
• Word je ondanks de voorzorgmaatregelen toch slachtoffer van een overval? Zorg er dan voor dat je werknemer direct professionele nazorg krijgt om de gevolgen en de impact van de gebeurtenis te beperken.