Voor veel mensen is trouwen een van de meest bijzondere momenten in hun leven. Weinigen realiseren zich echter dat ze met het roepen van het woordje ‘ja’, een van de duurste overeenkomsten van hun leven aangaan.

Het grootste deel van de mensen die trouwen, doen dat in gemeenschap van goederen. Dat is het wettelijke uitgangspunt. In principe zijn alle bezittingen en schulden vanaf dat moment gezamenlijk. De rijke partner raakt met het uitspreken van het ja-woord in een klap de helft van zijn vermogen kwijt. Ook schulden gaan voor de helft over op de ander. Het maakt niet uit of die voor of tijdens het huwelijk zijn verkregen of ontstaan. Hetzelfde geldt voor verkregen giften of erfenissen. Dat voelt niet helemaal eerlijk, toch? Het grootste deel van Europa vindt dat in ieder geval ook, want het Nederlandse systeem is redelijk uniek.

Wil je afwijken van dit wettelijke uitgangspunt, dan zal je huwelijkse voorwaarden moeten opstellen of zal de schenker of erflater door middel van een uitsluitingsclausule moeten bepalen dat het hetgeen wordt verkregen niet in een gemeenschap valt.

Nieuw huwelijksvermogensrecht

Vanaf 1 januari 2018 zal het systeem echter veranderen. Voor huwelijken gesloten vanaf dat moment wordt de wettelijke gemeenschap beperkt. Alleen wat tijdens het huwelijk wordt gevormd, wordt gemeenschappelijk. Bezittingen en schulden die voor het huwelijk reeds aanwezig waren, vallen buiten de gemeenschap. Hierdoor zal bij een scheiding een reeds voor het huwelijk bestaande schuld, niet 50/50 hoeven te worden verdeeld. Deze komt geheel voor rekening van degene wiens schuld het was. Giften en erfenissen blijven bij degene die ze heeft ontvangen, ongeacht of ze voor of tijdens het huwelijk zijn verkregen.

Willen echtgenoten hiervan afwijken, dan zullen ze dat bij het aangaan van het huwelijk uitdrukkelijk moeten afspreken. Hetzelfde geldt als men graag wil dat beide echtelieden mogen meedelen in de schenking of erfenis. Een dergelijke bepaling heet dan een insluitingsclausule.

Ondernemingsvermogen

Ook het ondernemingsvermogen volgt voorgaande regels. Als een onderneming al aanwezig was voor het huwelijk, dan valt deze buiten de gemeenschap. Winsten en verliezen hoeven dus niet te worden gedeeld. Dat is een verbetering voor zowel de ondernemer (minder delen) als de niet-ondernemer (minder risico).

Wel heeft de gemeenschap tijdens het huwelijk recht op een redelijke vergoeding van de ondernemer voor de kennis, vaardigheden en arbeid die ten behoeve van de onderneming zijn verricht. Dit geldt ook als de onderneming wordt gedreven via een BV. Zo wordt invulling gegeven aan het uitgangspunt dat wat tijdens het huwelijk wordt verdiend, gezamenlijk is.

Een ‘dingetje’

Dat klinkt allemaal mooi, toch? Helaas is dat niet helemaal het geval. Zo zijn er nog veel onduidelijkheden rond de eerder genoemde vergoeding. Hoe hoog is deze precies en wanneer is hij  opeisbaar? Ook zijn echtgenoten gehouden voor en tijdens het huwelijk een goede administratie bij te houden van wat privé en gezamenlijk is. Kan bij scheiding onvoldoende (middels de administratie) worden aangetoond dat een goed privé is, dan wordt dit als gemeenschapsgoed aangemerkt en moet het worden gedeeld. Dit wordt nog wel een ‘dingetje’. Denk aan het periodieke verrekenbeding dat in veel huwelijksvoorwaarden is opgenomen. Voor menig ondernemer is dat een financiële strop gebleken omdat er geen invulling aan is gegeven.

Tip voor de trouwende ondernemer

Ook onder het nieuwe regime is het voor de trouwende ondernemer daarom nog steeds een goed advies om bij de notaris langs te gaan voor huwelijkse voorwaarden. Betrek ook je accountant/fiscalist in dit proces, al was het maar voor tips voor het bijhouden van een deugdelijke administratie.

Voor degenen die op het punt staan te trouwen: het kan interessant zijn het huwelijk uit te stellen tot 2018 of juist te vervroegen naar 2017…

Gastblogger: Edwin Buijsman
Edwin Buijsman werkt als belastingadviseur/partner bij Auren, het accountantskantoor van Dibevo. Sinds 1992 is hij werkzaam in de fiscale praktijk. De eerste 15 jaar heeft Buijsman zijn sporen verdiend als belastingadviseur bij de grotere nationale en internationale advieskantoren. Sinds 2007 is hij mede-eigenaar van een algemene belastingadviespraktijk. Edwin heeft bijzonder veel ervaring met de fiscale begeleiding van ondernemers. In zijn gastblogs geeft hij fiscale tips en handvatten die voor jou als ondernemer van belang kunnen zijn.