Papegaaien hebben veel meer uitdaging nodig dan menigeen denkt. In het wild zijn papegaaien zo’n 4 tot 8 uur per dag bezig met zoeken naar en eten van voedsel. In gevangenschap, waar ze het voedsel meestal kant-en-klaar uit hun voerbakje kunnen pakken, zijn ze maar een half tot een uur per dag bezig met dit gedrag. Daarmee krijgt het dier dus veel te weinig uitdaging, met alle gevolgen van dien.
[ Dit is een samenvatting van het artikel Wat wil de papegaai uit Dibevo-Vakblad nr. 1 - 2018 ]
Uit onderzoek blijkt dat de grijze roodstaartpapegaai net zo intelligent is als een kind van vier tot vijf jaar. Net als kinderen wil een papegaai ook beziggehouden worden. Als je papegaaien laat kiezen tussen een bakje voer waar ze hun eten zo uit kunnen halen en een bakje waarbij ze moeite moeten doen om te kunnen eten, kiezen ze voor het laatste. Als ze die mogelijkheid niet krijgen, bestaat de kans dat ze zich dusdanig gaan vervelen dat er problemen als tralieknagen, schreeuwen en verenplukken gaan ontstaan.
Voerpuzzels: een goed begin
Door zogeheten voerpuzzels te verstrekken, zijn deze problemen gedeeltelijk te voorkomen. Met een voerpuzzel kun je de papegaai laten werken voor zijn eten: hij moet moeite doen voor zijn eten en is er dus (veel) langer mee bezig. Dat is geen pesten, je geeft ze hiermee de mogelijkheid om hun natuurlijke gedrag uit te voeren, en de dieren vinden het leuk ook.
De vele voerpuzzels die in dierenspeciaalzaken en tuincentra verkrijgbaar zijn, bieden een goed begin om het natuurlijke voedselzoekgedrag te stimuleren. Toch blijkt dit in de praktijk niet genoeg: de voerpuzzels verlengen weliswaar de tijd die een papegaai bezig is met foerageren en eten, maar gemiddeld slechts tot anderhalf à twee uur (in de natuur is dat vier tot acht uur). Daarnaast richten de meeste puzzels zich op een klein onderdeel van het voedselzoekgedrag (bijv. zoeken, selecteren, bewerken) in plaats van op het gedrag in zijn volle breedte.
Nieuwe ontwikkelingen
Op de faculteit diergeneeskunde van de Universiteit van Utrecht wordt al jaren onderzoek uitgevoerd naar het gedrag en welzijn van papegaaien. Het onderzoeksteam heeft de afgelopen jaren gewerkt aan een nieuwe foerageer- en voerverrijking die in staat is om de papegaai minimaal vier uur per dag bezig te laten zijn met het vergaren van zijn dagelijkse kostje.
Het is daarbij belangrijk om na te gaan welke dingen een papegaai wel en niet leuk vindt, en die dingen aan te bieden die het best aansluiten bij de voorkeuren van het dier. De een speelt graag met knikkers, de ander knabbelt graag op hout en papier en weer een ander klimt en vliegt graag. Ook in het foerageergedrag zijn die voorkeuren terug te zien: de een is meer geïnteresseerd in het zoeken, terwijl de ander graag voer selecteert en bewerkt.
Steun het onderzoek naar papegaaienwelzijn
De faculteit Diergeneeskunde doet onderzoek naar het gedrag en welzijn van papegaaien, maar krijgt hiervoor geen financiering vanuit de overheid. Om alsnog de nodige gelden te werven, heeft het goededoelenfonds van de faculteit Diergeneeskunde een crowdfundingactie gestart. Via vriendendiergeneeskunde.nl/papegaaienwelzijn kun je heel eenvoudig een bijdrage leveren. Op deze manier zorgen wij er gezamenlijk voor dat iedereen ook in de toekomst nog kan genieten van deze prachtige en intelligente vogels.
