21 juli 2016 | Dossier: Wet- en regelgeving,

Europees verkoopverbod op invasieve exoten: hoe nu verder?

Per 3 augustus 2016 geldt er een Europees verbod op bezit, handel, kweek, transport en import van 37 exotische planten en dieren die de Europese Commissie heeft bestempeld als risicovolle invasieve exoten. Wat betekent deze EU-exotenverordening voor jouw bedrijf en wat zijn de voorzichtige verwachtingen voor de toekomst?

Waterhyacint

In een persbericht heeft Dibevo al aangegeven dat de Unielijst een olifant in een porseleinkast is. Natuurlijk vinden wij het belangrijk om verspreiding van uitheemse planten en dieren in de natuur te voorkomen, maar tegelijkertijd is het onbegrijpelijk dat er soorten op deze Unielijst staan die maar in zeer beperkte delen van de EU een probleem vormen.

Achtergrond van de lijst

Binnen de Europese regelgeving zijn invasieve exoten aangewezen als een bedreiging voor de natuur. Omdat er geen binnengrenzen meer zijn, is de regelgeving rond invasieve exoten ook niet regiogebonden. Een soort die in een deel van de Europese Unie een probleem kan vormen, zal daarom in de hele EU verboden worden. Dibevo kan zich niet vinden in dit standpunt. Wij denken dat regionalisering wel degelijk mogelijk en haalbaar is. Regionalisering is per slot van rekeining als mogelijkheid opgenomen in de verordening:

(16) Waar het soorten betreft die bepaalde lidstaten tot zorg strekken, maar die niet in staat zijn een levensvatbare populatie tot stand te brengen in een groot deel van de Unie, moet regionale samenwerking tussen die lidstaten worden overwogen. Indien de doelstellingen van deze verordening beter kunnen worden verwezenlijkt door maatregelen op Unie-niveau, kunnen die soorten ook worden opgenomen in de Unielijst.

Gevolgen van de lijst

De soorten die op de lijst zijn opgenomen, mogen niet meer gehouden en verhandeld worden. Er geldt wel een overgangstermijn van 1 jaar voor verkoop aan niet-commerciële partijen en 2 jaar voor de verkoop aan partijen die de soort mogen houden (een vergunning hebben).

Particulieren en dierentuinen hoeven dieren van de lijst (gelukkig) niet in te laten slapen of af te staan. Ze mogen tot het eind van hun natuurlijke leven worden gehouden, maar er moeten wel maatregelen genomen worden om de voortplanting en ontsnappen tegen te gaan. Het is Dibevo op dit moment niet duidelijk of dieren die hier mogen blijven na de overgangstermijn nog mogen worden overgedragen, maar dat ligt wel in de lijn der verwachting.

Wat betekent dit concreet?

  • Tot 3 augustus 2017 mag je de soorten die op de lijst staan nog in voorraad houden en mag je ze verkopen aan particulieren.
  • Tot 3 augustus 2018 mag je soorten die op de lijst staan nog verkopen aan partijen met een vergunning om de desbetreffende soort te houden.
  • Dieren in particulier bezit mogen gehouden worden tot het einde van hun natuurlijke leven.
  • De regelgeving geldt ook voor dierentuinen, maar niet voor dieren voor wetenschappelijk onderzoek.

Wat verwachten we voor de toekomst?

In haar overwegingen geeft de Europese Commissie aan dat er op dit moment circa 12.000 exotische soorten in de EU voorkomen waarvan naar schatting 10 tot 15% potentieel problematisch is. Dat betekent dat volgens deze schatting de Unielijst uiteindelijk 1.200 tot 1.800 soorten zal tellen. Partijen die zich verzetten tegen het houden van dieren zullen zich zeker inspannen de lijst zo lang mogelijk te maken.

Op dit moment worden er voor een aantal soorten risicobeoordelingen uitgevoerd. Dat betekent niet dat een soort per definitie op de lijst zal komen, maar geeft in ieder geval aan dat er twijfels zijn over de risico’s die een soort oplevert.

Wat doet Dibevo?

Dibevo zal zich inspannen om te voorkomen dat soorten die slechts in een klein deel van de EU een probleem kunnen vormen, in de hele EU verboden gaan worden. Daarnaast zullen we kritisch blijven kijken naar de beschikbare risicobeoordelingen om te voorkomen dat soorten om de verkeerde reden op de Unielijst worden geplaatst.

Soorten op de Unielijst

Dit zijn de 37 soorten die vooralsnog op de Unielijst invasieve exoten staan.

Baccharis halimifolia L. Struikaster
Cabomba caroliniana Gray Waterwaaier
Callosciurus erythraeus Pallas, 1779 Pallas eekhoorn
Corvus splendens Viellot, 1817 Huiskraai
Eichhornia crassipes (Martius) Solms Waterhyacint
Eriocheir sinensis H. Milne Edwards, 1854 Wolhandkrab
Heracleum persicum Fischer Perzische berenklauw
Heracleum sosnowskyi Mandenova Sosnowski’s berenklauw
Herpestes javanicus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1818 Indische mongoest
Hydrocotyle ranunculoides L. f. Grote waternavel
Lagarosiphon major (Ridley) Moss Verspreidbladige waterpest
Lithobates (Rana) catesbeianus Shaw, 1802 Stierkikker (brulkikker)
Ludwigia grandiflora (Michx.) Greuter & Burdet Waterteunisbloem
Ludwigia peploides (Kunth) P.H. Raven Kleine waterteunisbloem
Lysichiton americanus Hultén and St. John Moerasaronskelk / moeraslantaarn
Muntiacus reevesii Ogilby, 1839 Chinese muntjak
Myocastor coypus Molina, 1782 Beverrat
Myriophyllum aquaticum (Vell.) Verdc. Parelvederkruid
Nasua nasua Linnaeus, 1766 Rode neusbeer
Orconectes limosus Rafinesque, 1817 Gevlekte Amerikaanse rivierkreeft
Orconectes virilis Hagen, 1870 Geknobbelde Amerikaanse rivierkreeft
Oxyura jamaicensis Gmelin, 1789 Rosse stekelstaart (Ruddy duck)
Pacifastacus leniusculus Dana, 1852 Amerikaanse signaalkreeft of Californische signaalkreeft.
Parthenium hysterophorus L.  
Perccottus glenii Dybowski, 1877 Grondel
Persicaria perfoliata (L.) H. Gross (Polygonum perfoliatum L.) Mile a minute weed
Procambarus clarkii Girard, 1852 Rode rivierkreeft
Procambarus sp. (marbled crayfish) Kreeft
Procyon lotor Linnaeus, 1758 Wasbeer
Pseudorasbora parva Temminck & Schlegel, 1846 Blauwband
Pueraria montana (Lour.) Merr. var. lobata (Willd.) (Pueraria lobata (Willd.) Ohwi) Kudzu
Sciurus carolinensis Gmelin, 1788 Grijze eekhoorn
Sciurus niger Linnaeus, 1758 Zwarte eekhoorn
Tamias sibiricus Laxmann, 1769 Siberische grondeekhoorn
Threskiornis aethiopicus Latham, 1790 Heilige ibis
Trachemys scripta Schoepff, 1792 Sierschildpad
Vespa velutina nigrithorax de Buysson, 1905 Geelpotige / Aziatische hoornaar

Soorten in fase van risicobeoordeling

Lijst met soorten waarvoor een risicobeoordeling wordt opgesteld.

Zoogdieren 
Wasbeerhond Nyctereutes procyonoides
Muskusrat Ondatra zibethicus
Bison Bison bison
Sikahert Cervus nippon
 
Overige dieren 
Amerikaanse zeekreeft Homarus americanus
Zonnebaars Lepomis gibbosus
Zwarte Amerikaanse Dwergmeerval Ameiurus melas
Nijlgans Alopochen egyptiacus
 
Terrestrische planten in vroeg stadium van invasie
Microstegium Microstegium vimineum
Lampenpoetsergras Pennisetum setaceum
 
Terrestrische planten in laat stadium invasie
Vederesdoorn,
Californische esdoorn
Acer negundo
Zijdeplant Asclepias syriaca
Reuzenberenklauw Heracleum mantegazzianum
Vaste lupine Lupinus polyphyllus
 
Oeverplanten 
Alligator weed Alternanthera philoxeroides
Mammoetblad Gunnera manicata
Mammoetblad Gunnera tinctoria
Reuzenbalsemien Impatiens glandulifera
 
Waterplanten 
Smalle waterpest Elodea nuttallii
Ongelijkbladig vederkruid Myriophyllum heterophyllum