30 november 2020 | Dossier: Personeel, Wet- en regelgeving,

Dit moet je weten over de verplichte mondkapjesplicht

Sinds 1 december is het zover: dan is het dragen van een mondkapje verplicht in publieke binnenruimtes zoals winkels. Wie zich niet aan deze regel houdt, kan een boete van 95 euro krijgen (onder 16 jaar 38 euro). Da’s gemakkelijk gezegd natuurlijk, maar hoe ga je als winkelier om met mensen die zich er niet aan houden?

Mondkapjes verplicht

Het beste wat je kunt doen, is een goed deurbeleid voeren. Dit wil zeggen dat je aan de deur klip-en-klaar duidelijk maakt dat er een mondkapje gedragen moet worden in de winkel. Daarvoor kun je deze posters gebruiken.

Klanten die geen mondkapje dragen, mag je hierop aanspreken. Als de klant geen mondkapje zegt te hebben, vraag dan eerst of hij daar een geldige reden voor heeft. Soms kunnen mensen vanwege hun beperking of ziekte geen mondkapje dragen (zie verderop in dit artikel).

Als er geen geldige reden is, geef hem er dan gewoon een mondkapje en vraag of hij het meteen wil opzetten. Dan houd je de sfeer goed en bied je meteen een oplossing. Het is daarom altijd handig om een stapeltje mondkapjes te hebben liggen.

Is de winkelier verantwoordelijk?

Maar wat nou als er een klant zonder mondkapje in je winkel loopt, en de handhaving komt langs? Krijg je dan een boete? Het antwoord is gelukkig nee: als ondernemer krijg je geen boete als een klant geen mondkapje draagt. Ook ben je als winkelier binnen de wettelijke mondkapjesplicht niet verplicht om handhavend op te treden.

Dat is overigens geen reden om het dan maar op zijn beloop te laten. Andere klanten kunnen je winkel gaan zien als een onveilige plek om inkopen te doen. Een slechte winkelervaring gaat al snel als een lopend vuurtje rond. Blijf er dus scherp op dat klanten een mondkapje dragen.

Mag je ook een faceshield/spatkap dragen?

Klanten moeten hun neus en mond volledig bedekken met een mondkapje. Een faceshield is voor hen sowieso niet toegestaan.

Het kabinet doet erg vaag rondom de vraag of medewerkers in winkels een volledig faceshield mogen dragen in plaats van een mondkapje. We krijgen daar op dit moment geen duidelijk antwoord op. Een volledig faceshield is een spatkap die op je voorhoofd zit. De faceshields die op de kin worden gedragen zijn sowieso niet toegestaan.

Maar in plaats van je af te vragen of iets mag, kun je ook bedenken: is dit wel veilig en ervaren mijn klanten dit als veilig? Een faceshield laat lucht langszij en heeft dus niet dezelfde werking als een mondkapje. Een faceshield als vervanger van een mondkapje is dus minder veilig. 

Dibevo adviseert daarom om ook medewerkers gewoon een mondkapje te laten dragen. In de kantine of in een magazijn is het dragen van een mondkapje niet verplicht.

Uitzonderingen voor dragen mondkapje

Er geldt een uitzondering voor mensen die vanwege hun beperking of ziekte geen mondkapje kunnen dragen. Het kan zowel om zichtbare, als onzichtbare beperkingen of ziektes gaan. Concreet gaat het om:

  • Mensen die vanwege hun beperking of ziekte fysiek niet in staat zijn een mondkapje te dragen of op te zetten. Bijvoorbeeld door een aandoening aan hun gezicht;
  • Mensen die door het dragen van een mondkapje last krijgen van hun gezondheid. Bijvoorbeeld door een longaandoening;
  • Mensen die ernstig ontregeld raken van het dragen van een mondkapje. Bijvoorbeeld vanwege een verstandelijke beperking of psychische aandoening. De uitzondering geldt ook voor hun begeleiders;
  • Mensen en hun begeleiders van mensen die afhankelijk zijn van non-verbale communicatie, zoals liplezen.

Als winkelier mag je de klant vragen om het niet dragen van een mondkapje aannemelijk te maken. Dat kan de klant bijvoorbeeld doen door:

  • het dragen van een faceshield - als dat wel mogelijk is;
  • een kaartje laten zien waarmee u zich beroept op de vrijstelling (zie onder)
  • een briefje van een (huis)arts, behandelaar of instelling;
  • een verklaring van een begeleider of een naaste die gebeld kan worden;
  • een hulpmiddel of relevante medicijnen laten zien.