De Tweede Kamer ziet de maakindustrie als belangrijke motor van de economie en maakt zich zorgen over de kwetsbaarheid van productieketens. Zo is gebleken dat Nederland afhankelijk is van grondstoffen en productie van andere landen en dat kan een Nederlands bedrijf en de Nederlandse economie kwetsbaar maken. 

In de adviesaanvraag vraagt de minister de Sociaal-Economische Raad (SER) nadruk te leggen op het versterken van de concurrentiekracht van de industrie. De vraag is echter of reshoring (het terughalen van productie naar Nederland (of Europa)) de afhankelijkheid van kwetsbare productieketens kan verkleinen en onze economie en werkgelegenheid echt kan versterken.

De coronacrisis is niet de enige aanleiding voor de discussie over internationale productie en handelsketens. Zo spelen technologische ontwikkelingen, complexere waardeketens, de dreiging van protectionistische maatregelen, geopolitieke machtsverhoudingen, duurzaamheidsdoelstellingen, toenemende importafhankelijkheid en de roep om het versterken van werkgelegenheid in eigen land ook allemaal mee.

Reshoring marginaal?

Reshoring lijkt een marginaal verschijnsel. Over de periode 2014-2016, rapporteerden 1% van de bedrijven bij het CBS reshoring-activiteiten. Het betrof ongeveer 380 banen. Onvoldoende kwaliteit en hoger uitgevallen kosten van offshoring (verplaatsen van je werkzaamheden naar een ander land, vaak buiten de EU) waren de belangrijkste redenen voor bedrijven om over te stappen op reshoring en dus de activiteiten terug te halen naar eigen land.

Bredere discussie starten

Dus wat Dibevo betreft is het alleen kijken naar reshoring te smal en grijpen wij dit SER-advies vooral aan om met een groot aantal partijen een bredere discussie te starten over het strategische industriebeleid, waar reshoring onderdeel van is.

Dit met de bedoeling om een volgend kabinet achter een goed strategisch industriebeleid te krijgen, waarbij Nederland zich kan richten op versterking van het concurrentievermogen, het versterken van internationale waardeketens en op een sterke eigen (Europese) positie. 

Het Europees perspectief (inclusief nearshoring: uitbesteden van zakelijke activiteiten aan een organisatie in een relatief dichtbijgelegen ander land met lagere lonen) moet wel leidend zijn. En we moeten waken voor doorslaan naar teveel maatregelen om de binnenlandse landbouw, producenten en industrieën te beschermen, maar vooral streven naar een level playing field, zonder onnodige regelgeving en administratieve lastendruk.

Help mee en denk mee

Daarom vragen wij je om met behulp van onderstaande vragen aan ons door te geven wat voor jouw bedrijf van belang is als het gaat om strategisch industriebeleid:

• Zijn er dit jaar kwetsbaarheden in waardeketens/productieketen aan het licht gekomen, die je niet had verwacht?
• Wat doe je om inzicht in je waardeketens/productieketen te vergroten, zodat kwetsbaarheden zichtbaar worden?
• Bouwen jullie (grotere) voorraden/buffers op in grondstoffen en/of onderdelen/ halffabricaten om minder kwetsbaar te zijn voor internationale leveringsproblemen?
• Heb je in de afgelopen jaren productie naar Nederland of Europa (terug) verplaatst (reshoring of nearshoring) om kwetsbaarheden in waardeketens te verminderen?
• Tegen welke obstakels zijn jullie bij eventuele reshoring of nearshoring aan gelopen en/of welke obstakels verwachten jullie als je tot reshoring of nearshoring over zouden gaan?
• Welke andere maatregelen nemen jullie om kwetsbaarheden in waardeketens/productieketens het hoofd te bieden?

Er ligt een uitgelezen kans om direct inbreng te hebben aan het begin van mogelijk nieuw beleid van de overheid, dus laat ons weten waar je tegen aanloopt. Je kunt dat rechtstreeks mailen naar Henk van Houwelingen.