Dankzij Fit2Breed, een soort ‘Tinder voor honden’, kunnen fokkers voorkomen dat er zieke puppy’s worden geboren.
Fit2Breed is een fokkerijbegeleidingsplatform, ontwikkeld door het Expertisecentrum Genetica van de faculteit Diergeneeskunde. Met dit programma kunnen fokkers zien of het wel of geen goed idee is om reu A en teef B met elkaar te kruisen. Op die manier kunnen ze Fit2Breed gebruiken om het fokken van zieke dieren te voorkomen en inteelt te beperken. Het platform werkt op dit moment alleen nog voor het Kooikerhondje. Het moet er in de toekomst voor zorgen dat de gezondheid van allerlei soorten honden wordt gewaarborgd.
Kooikerhondje
Het Kooikerhondje is een oud Nederlands hondenras. Het zijn mooie, gevoelige en levendige honden die van oudsher gebruikt werden om eenden richting een eendenkooi te lokken. Het populatiebeheer kent echter uitdagingen, vooral op het gebied van inteelt en het voorkomen van erfelijke ziekten. Gelukkig komt er steeds mee informatie beschikbaar.
Onderzoekers van de faculteit Diergeneeskunde hebben in samenwerking met de Kooikervereniging verschillende DNA mutaties geïdentificeerd die erfelijke ziekten veroorzaken, zoals polymyositis. Hiervoor zijn DNA testen beschikbaar gekomen.
Trots
“De beschikbare informatie is nu samengebracht in Fit2Breed, en is nu beschikbaar voor fokkers”, zegt Hille Fieten, coördinator van het Expertisecentrum Genetica Diergeneeskunde. “Het programma maakt gebruik van alle gegevens van de Kooikerpopulaties wereldwijd: ziekte-gegevens, uitslagen van screeningsonderzoeken, afstammingsgegevens, uitslagen van DNA testen en SNP-markers. Op basis hiervan is een uitgebreide populatie-analyse gemaakt. Ik ben daar best trots op. Want door de samenwerking tussen fokkers en onderzoekers kunnen we echt een slag slaan van behandeling van ziekte naar voorkomen ervan.”
Fit2Breed biedt een interactieve stamboom, waar geïnteresseerden alle honden kunnen zien en gemeenschappelijke voorouders worden aangewezen. Het programma heeft ook een fok-module waar testparingen kunnen worden uitgevoerd. Een fokker krijgt dan een risico-inschatting voor de nakomelingen. Daarnaast geeft Fit2Breed advies over te gebruiken reuen. Reuen die genetisch of op basis van stamboomanalyse zo min mogelijk verwant zijn aan de teef, verschijnen bovenaan de lijst.
Tinder voor honden
“We noemen het gekscherend wel een soort Tinder voor honden”, zegt Kerstin Ueckert, voorzitter van vereniging ‘Het Nederlandse Kooikerhondje’. Ze is erg blij met Fit2Breed. “De samenwerking tussen onze vereniging en de faculteit Diergeneeskunde gaat al jaren terug. Wij waren eerlijk over gezondheidsproblemen en zorgden voor de data, de faculteit voor het onderzoek. Daardoor weten we nu heel veel. Maar daardoor is het ook veel gecompliceerder om goede risico-inschattingen te maken bij het fokken. De tijd dat je bij wijze van spreken een stamboom achterop een bierviltje maakte is echt voorbij.”
Meer hondenrassen
Hille Fieten: “In de toekomst willen we dit graag voor meer hondenrassen ontwikkelen. Dat past in de missie van ons Expertisecentrum.” Eerder ontwikkelde het expertisecentrum ook al criteria voor extreme kortsnuiten, waarmee in Nederland inmiddels niet meer gefokt mag worden. Fieten: “Voorkomen is beter dan genezen. En dat kunnen we bereiken als consumenten, fokkers, dierenartsen en politiek de handen ineen slaan. Als dierenartsen consumenten en fokkers adviseren zodat ze de juiste keuzes kunnen maken. En we data over ziekte verzamelen en die weer benutten voor gezond gefokte honden en katten.”
